Honda's weg naar de top


MEESTER VAN DAKAR

‘A challenge for those who go. A dream for those who stay behind.’ De woorden waarmee oprichter Thierry Sabine meer dan de veertig jaar geleden de start van de eerste Parijs-Dakar Rally inluidde, werden legendarisch. In recordtijd ontwikkelde de woestijnrace zich tot een van de meest fascinerende en populaire motorsportevenementen ter wereld. Honda schreef een groot aantal hoofdstukken in de geschiedenis van de zwaarste aller rally’s.

Van 3 tot en met 15 januari 2021 vindt (als Covid-19 geen roet in het eten gooit) in Saoedi-Arabië de legendarische krachtmeting plaats. Honda treedt met de CRF450 Rally aan als titelverdediger en heeft een eer hoog te houden. Niet alleen als 2020-kampioen, maar als motormerk dat misschien wel het meest verbonden is met Dakar. Die relatie begon bijna vanaf het eerste moment.

1981

Honda's eerste Dakar

Honda zag een kans en huurde in 1981 de winnaar van de eerste twee Dakar-edities in, de toen 24-jarige Fransman Cyril Neveu. Maar het geluk was niet aan de zijde van de rallyrijder: tijdens de proloog brak de ketting van de XLS500 op slechts 30 meter van de startlijn. Het kostte 25 minuten om die te repareren. Daarna wist Neveu geen enkele etappezege meer te behalen en eindigde de rally op een 25ste positie. Het potentieel van de motor werd bewezen door zijn teamgenoten (Vassard, Desheulles, Rigoni), die in totaal vier etappes wonnen.

1986

NXR750: begin van het grote succes

Het was Honda snel duidelijk dat er voor een kans op de overwinning een volledig nieuwe motorfiets ontworpen zou moeten worden. De Honda NXR750 werd ontwikkeld voor de Dakar van 1986. Onder de enorme tank van 57 liter bevond zich een gloednieuw prototype V2-motor met OHC-kleppentrein, een cilinderinhoud van 779 cc en een maximaal vermogen van 70 pk. Met een volle tank woog de NXR ongeveer 250 kilogram. De NXR was de concurrentie ver voor: Neveu bewees dit bij de eerste poging. Na 15.000 kilometer, de langste Dakar in de geschiedenis, pakte de Fransman opnieuw de bovenste trede van het podium voor Honda. Het was de eerste van vier opeenvolgende Dakar-overwinningen voor de NXR (Neveu 1987, Edi Orioli 1988, Gilles Lalay 1989). Geen enkele fabrikant had ooit zo'n succesverhaal geschreven tijdens de Dakar en de NXR werd vereeuwigd in de sport.

1995

Een tweetakt in de woestijn: de EXP-2

Ondanks de grote successen keerde Honda pas in 1995 terug naar Dakar. Dit keer was het doel niet om te winnen, maar om nieuwe technologie, de EXP-2, te demonstreren. Deze experimentele motor had een 402cc-tweetaktmotor, die ARC (Activated Radical Combustion) gebruikte om gassen in de verbrandingskamer effectiever te verbranden. De motor presteerde uitstekend, vierde met de Fransman Jean Brucy een sensationele vijfde plaats in het algemeen klassement… en verdween na de rally net zo snel als hij kwam. Het project werd niet langer voortgezet en Honda nam een pauze van de Dakar.

2014

All new CRF450 Rally

Ook dit keer herhaalde de geschiedenis zich: HRC erkende dat voor een overwinning in zo'n veeleisende wedstrijd een nieuwe motorfiets ontworpen moest worden. Technisch gezien had de CRF450 Rally van 2014 niet veel gemeen met zijn voorganger. DOHC-kleppentrein, 60 pk, hertekend chassis en helemaal nieuw op een rallymotor: tractiecontrole. In vergelijking met de vorige versie was de CRF450 Rally 10 kg lichter en woog hij 170 kg met volle tank. Maar eenmaal in Zuid-Amerika zou blijken dat het geluk niet met de dapperen was: kersverse Honda coureur Joan Barreda behaalde het recordaantal van vijf etappeoverwinningen, maar betaalde ervoor met meerdere valpartijen en eindigde uiteindelijk als zevende. Hélder Rodrigues werd opnieuw beste Honda rijder met een vijfde plaats.

2019

Overwinning binnen handbereik

In de jaren die volgden, hadden de Honda coureurs niet het geluk om hun vele etappezeges om te zetten in uiteindelijke winst. De talloze uitdagingen van de Dakar bleken keer op keer te veel. In 2019 leek de overwinning van de Amerikaanse Ricky Brabec binnen handbereik, net als voor Barreda in 2015. De woestijnspecialist leidde, maar drie dagen voor de finish kwam zijn uitdaging vroegtijdig ten einde in het losse Fesh Fesh-zand van Peru. Opnieuw was het lot geen vriend voor team Honda, maar de smaak van de overwinning was er.

1978

De geboorte van Dakar

Op 26 december 1978 vertrokken vanaf de Place Trocadéro negentig motorfietsen, tachtig auto's en twaalf vrachtwagens voor de allereerste Parijs-Dakar. De motoren hadden weinig gemeen met de gespecialiseerde rallymotoren van nu. Slechts 35 pk-eencilindermotoren werden in eenvoudige scrambler-frames gemonteerd en de grotere tanks waren vaak zelfgebouwd. Een bescheiden start weliswaar, maar Thierry Sabine had gelijk: de tv-uitzendingen van Parijs-Dakar boeiden direct een hele generatie motorrijders en zorgden ervoor dat ook zij droomden van een avontuur in Afrika. De Dakar-winnaars werden helden, hun motorfietsen iconisch.


1982

Honda's eerste winst

Voor de Dakar van 1982 verzorgde niet de Franse importeur, maar Honda Racing Corporation (HRC) de voorbereiding van de Dakar-motoren. De cilinderinhoud werd verhoogd tot 550 cc, het vermogen tot 45 pk. Omdat de transmissie beperkt bleef tot vier versnellingen, werd ook de koppeling versterkt voor een betere duurzaamheid. De tankinhoud werd vergroot van 32 naar 42 liter. Maar de grote stap vooruit was het nieuwe chassis met monoshock met Pro-Link-koppeling. Met de progressief werkende ophanging en meer dan twee keer zoveel veerweg als het model uit 1981, had de woestijnracer aanzienlijk meer potentieel op de snelle delen van het parcours en meer reserves met een volle tank. Succes kon niet uitblijven en Neveu bezorgde Honda zijn eerste Dakar-overwinning met de XL550R en teamgenoot Philippe Vassard eindigde als tweede. Maar het succes van de eencilinders was geen lang leven beschoren. Met een topsnelheid van rond de 160 km/u verloren zij veel tijd ten opzichte van de 180 km/u van de tweecilindermotoren. Het was een te groot nadeel en in de daaropvolgende jaren behaalde de XL550R slechts één podiumfinish (3e plaats, Vassard, 1984) in Dakar.

1989

Africa Twin & Dakar

De NXR had zijn rol als pionier vervuld, maar in 1988 was het tijd voor de ene legende om opzij te stappen, zodat de andere uit de coulissen tevoorschijn kon komen. In dat jaar werd de Africa Twin (650 cc, 49 pk) op de markt geïntroduceerd, die enthousiast werd ontvangen door de klanten. Om te bewijzen dat de Twin niet alleen de looks van de NXR deelde, maar ook de krachtige prestaties, startte de Franse Honda importeur een initiatief tijdens de Dakar in 1989: vijftig amateurcoureurs kregen de kans om deel te nemen aan de rally op slechts licht gemodificeerde Africa Twins. Maar liefst achttien van hen bereikten de finish. Ook de volgende twee jaar verschenen Africa Twins aan de start van Dakar en in 1991 pakte de Italiaan Roberto Boano zelfs de elfde plaats in het algemeen klassement op een van de iconische rood/wit/blauwe motoren.

2013

Honda’s comeback

24 jaar nadat de Africa Twin in 1989 naam maakte in de Dakar, keerde Honda in 2013 terug. Om de legende voort te zetten én als voorbereiding op de introductie van de nieuwe Africa Twin, die in 2016 gepland stond. Aan de start verscheen echter een andere Honda… Het rally racen was in de loop van de jaren namelijk veel veranderd. In 2005 werden tweecilindermotoren verboden, in 2009 verhuisde de rally naar Zuid-Amerika en in 2011 was de cilinderinhoud beperkt tot 450 cc. Het was dus logisch dat de CRF450X diende als basis voor de comeback van Honda. Terwijl de Dakar ook dat jaar weer eens bewees waarom het de zwaarste rally ter wereld is, behaalde de Portugese coureur Hélder Rodrigues voor Honda de zevende plaats op de CRF450 Rally. De basis was gelegd…

2015

Elektronica voor de rallymotor

Voor Dakar 2015 werd de CRF450 Rally opnieuw geüpgraded. In plaats van een conventionele gaskabel werden de gaskleppen nu elektronisch aangestuurd door een ride-by-wire gasgreep. Als gevolg hiervan reageerde de tractiecontrole nog gevoeliger en werd het brandstofverbruik verlaagd. Dit keer leek het plan te werken. Barreda domineerde de rally totdat de ondergelopen zoutwoestijn van Uyuni in Bolivia het tij keerde. Zout water infiltreerde de elektronica van Barreda’s motor en de Spanjaard moest naar de finish worden gesleept. De droom van de overwinning was verleidelijk dichtbij, maar opnieuw liet Dakar zijn tanden zien. Teamgenoot Paulo Gonçalves noteerde een mooie tweede plaats in het eindklassement.

2020

De overwinning

Bij Dakar 2020 keerde het geluk. In de woestijnen van Saoedi-Arabië nam de 28-jarige Ricky Brabec op dag drie de leiding en verdedigde met zelfvertrouwen zijn leidende positie over de totale afstand van 7.800 kilometer. Na meerdere pogingen tijdens de meest slopende rally ter wereld, pasten de puzzelstukjes eindelijk in elkaar. Honda keerde met de CRF450 Rally terug naar de plek die ze in 1982 voor het eerst hadden beklommen bij het Lac Rose in Dakar. Naar de bovenste trede van het podium.